Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas in het AZ Sint-Maria
20 Maart 2022 GezondheidsinfoObesitas - ‘die andere actuele pandemie’ - is een chronische ziekte die in direct of indirect verband staat met verschillende gezondheidsproblemen. Ook ons land deelt in de klappen. Maar liefst 49,3 procent van de Belgen kampt met overgewicht (BMI hoger dan 25) en 15,9 procent is obees (BMI hoger dan 30). Het obesitasteam van AZ Sint-Maria Halle stelt alles in het werk om ernstige ziektes te voorkomen door een doordachte aanpak van - en medische begeleiding bij - overgewicht. Hiervoor werden twee initiatieven uitgewerkt: het chirurgisch zorgpad en het Obesiless-bewegingsprogramma.
Patiënten met ernstig overgewicht kunnen via verschillende wegen terechtkomen op de afdeling chirurgie. Volgens adjunct paramedisch diensthoofd diëtiek en obesitascoördinator Nathalie Nys is dat meestal op doorverwijzing van de huisarts. Maar ook de diëtist kan mensen met aanhoudende gewichtsproblemen doorsturen. Soms worden ook zware diabetespatiënten met een hoge insulinenood door de endocrinoloog naar het team doorverwezen. En dan zijn er nog patiënten die zich rechtstreeks tot onze afdeling wenden voor een chirurgische aanpak van hun gewichtsproblemen.’
Aangezien een multidisciplinaire benadering van obesitas noodzakelijk is om goede resultaten te behalen op korte en langere termijn, wordt elke patiënt door alle leden van het obesitasteam gezien en gescreend. Het verslag van dit multidisciplinaire overleg is bovendien noodzakelijk om recht te hebben op terugbetaling door de mutualiteit. "Daarom hebben we een 7-tal jaar geleden een chirurgisch zorgpad opgericht, dat bestaat uit de nodige technische onderzoeken en raadplegingen bij alle leden van het obesitasteam, gevolgd door een grondige bespreking in het voltallige team van chirurgen, diëtisten en psychologen", aldus nog Nathalie Nys. "In samenspraak wordt dan beslist of er effectief een ingreep nodig is, dan wel of een bewegingsprogramma een betere optie is. In het eerste geval wordt de patiënt verder doorverwezen naar de chirurg, in het tweede geval komen ze terecht in het team van Anneleen Van Bulck, paramedisch diensthoofd kinesitherapie en ergotherapie. Zij laat de patiënt dan kennismaken met het ‘Obesiless-bewegingsprogramma", verduidelijkt Nys.
Het Obesiless-programma
Niet iederéén met overgewicht kiest dus voor een chirurgische oplossing van het probleem. En niet iederéén komt in aanmerking voor terugbetaling van zo’n ingreep. "Toch willen we al wie met deze problematiek te kampen heeft verder helpen", zegt Anneleen Van Bulck. "Sinds 2020 bieden we onze patiënten daarom de mogelijkheid om zich te engageren voor ons Obesiless-programma".
Deelnemers verbinden zich ertoe om, zes of vier maanden lang, twee keer per week gedurende twee uur in groepjes van acht personen onder begeleiding te sporten en een gezonde levensstijl uit te bouwen. Ook wie na een chirurgische ingreep best nog verder gewicht verliest of hulp kan gebruiken om gezond te leven, kan terecht in het Obesiless-oefenprogramma. Door een combinatie van dieet, kinesitherapie, heel veel beweging en, indien nodig, ook de hulp van psychologen gaat de patiënt het gevecht met de overtollige kilo’s aan. Een strategie die volgens Anneleen Van Bulck haar doel treft, dankzij 3 unieke factoren:
- Obesiless is een groepsgebeuren onder lotgenoten. De band tussen de groepsleden heeft hier een bijzonder positief en stimulerend effect.
- Naast het sporten worden ook individuele sessies diëtetiek aangeboden, evenals een individueel consult én drie groepssessies bij de psycholoog, gericht op motivatie, valkuilen, emo-eten…
- Obesiless heeft ook een positief effect op de langere termijn. Na afloop van het programma blijven de groepsleden immers vaak samen sporten, ze delen activiteiten en successen via hun WhatsApp-groepje en blijven elkaar motiveren.
Lovende reacties op Obesiless
Uit de evaluaties blijkt dat Obesiless over het algemeen tot een betere conditie leidt. De patiënten voelen zich na de reeks unaniem fitter en sterker. Het hechte groepsgevoel en de positieve druk, ook op de langere termijn, worden bijzonder gewaardeerd. Ook de multidisciplinaire aanpak, de persoonlijke, losse sfeer in het team, de groepssessies met de psycholoog enz. blijken van onschatbare waarde. "En dan is er nog het feit dat we niet tellen in verloren kilo’s maar in verloren centimeters", voegt Anneleen Van Bulck eraan toe. "Dit wordt als bijzonder stimulerend ervaren. Het gaat immers niet zozeer om kilo’s. Mensen die aan sport doen bouwen ook spieren op en die wegen nu eenmaal. Voor ons gaat het om de inzet, de conditieverbetering en het volhouden. We zijn dan ook erg streng in de selectie van de deelnemers. Alleen wie zich 100% wil engageren en organiseren wordt weerhouden", aldus nog het paramedisch diensthoofd kinesitherapie en ergotherapie.