Dienst Kinderpsychologie breidt uit: 'Voel je je wel wel in je vel?'

04 Juli 2023 Actua nieuws

Het mentale en het fysieke welbevinden van onze kinderen blijft dalen. Zo bleek onlangs uit de studie ‘Jongeren en Gezondheid’ waarbij meer dan 20.000 kinderen en tieners tussen 11 & 18 jaar bevraagd werden. De negatieve tendens werd wellicht versterkt door COVID-19. Maar ook de sociale media gaan niet vrijuit. “Met de dienst Kinderpsychologie wil het AZ Sint-Maria waken over het welbevinden en het functioneren van de kinderen uit de regio. Met de komst van een tweede klinisch psycholoog willen we ook de wachtlijsten in de regio inkorten”. Aan het woord zijn Paulien Timmermans en Philine Collyns van de dienst Kinderpsychologie.

Philine Collyns en Paulien Timmermans van de dienst Kinderpsychologie

Philine Collyns (klinisch psycholoog): “Gelukkig is er vandaag meer erkenning voor de mentale problemen en de begeleiding ervan. Want gedragsproblemen, lichamelijke klachten, ontwikkelings- of eetstoornissen, slaapproblemen … zijn uiteraard niet altijd medisch oplosbaar en hebben mogelijk een niet voor de hand liggende oorzaak. Vaak is een psychologische begeleiding de sleutel tot succes.

Paulien Timmermans (klinisch psycholoog): “Samen onderzoeken we dus welke klachten een kind ervaart, hoe langdurig en ernstig die klachten zijn, wat de onderliggende oorzaak is en hoe de klachten in stand worden gehouden. Samen met het netwerk van het kind of de jongere bewandelen we een op maat gemaakt traject om de klachten aan te pakken.”

Kunnen kinderen en/of ouders rechtstreeks bij jullie aankloppen? Of moet er een doorverwijzing zijn via de huisarts of een andere professionele hulpverlener?

Philine Collyns: “Beide opties zijn mogelijk. Ouders kunnen zeker ook zelf aanmelden door een aanmeldingsfiche op onze website in te vullen. Ook kinderen & jongeren tot 18 jaar kunnen dat zelf. (Kinderen jonger dan 12 moeten wel de toestemming hebben van beide ouders.) De hulpvraag van ouders en kinderen kunnen soms erg verschillen. Vaak gaan we dan met iedereen rond de tafel zitten en proberen we een begeleiding op te zetten waar ieder zich gesteund en comfortabel in voelt.

Paulien Timmermans: “Maar ook aanstaande ouders die vragen hebben tijdens de zwangerschap en de daarbij horende ouderschaps- en opvoedingsvragen, kunnen bij ons terecht.  Als ouder-in-spé krijg je immers een nieuwe rol toebedeeld met heel veel verantwoordelijkheid. Dan reiken wij handvaten aan en ondersteunen we hen graag in hun tocht naar het ouderschap. Dat kan ook na de bevalling. En we zijn er uiteraard ook voor ouders van wie de kinderen op neonatale of pediatrie moeten verblijven.” 

Philine Collyns: “Om een optimale zorg te verzekeren vindt geregeld multidisciplinair overleg met de artsen en paramedici plaats. Zij betrekken ons en wij betrekken hen.”

Die betrokkenheid is belangrijk om te kunnen komen tot een oplossing?

Paulien Timmermans: “Dat klopt. Afhankelijk van de leeftijd en de problematiek proberen we zoveel als kan de context te betrekken. Zo bekijken we verschillende levensdomeinen en gaan we ook in overleg met de kinderopvang, scholen, CLB, zorgcoördinatoren, logopedisten, diëtisten,…Een probleem aanpakken doe je dus met het hele netwerk rond het kind. Daar komt wel wat bij kijken. Maar zo’n multidisciplinaire aanpak heeft de grootste slaagkansen. 

Gelukkig is er vandaag meer erkenning voor de mentale zorgen van kinderen en jongeren

Een probleem aanpakken doe je met het hele netwerk rond de jongere.

Philine Collyns: “Als een kind mentale moeilijkheden ervaart, proberen we samen te zoeken naar de onderliggende oorzaak. Maar als die oorzaak een pestgedrag is op school, spreekt het voor zich dat we onder meer de leerkrachten, de school en het CLB betrekken in het plan van aanpak. Kinderen zijn best wel veerkrachtig. Dus dat komt doorgaans wel goed. Maar je moet wel de volledige omgeving zoveel als mogelijk betrekken in het ondersteuningstraject.”   

Hoe verloopt zo’n ondersteuningstraject? 

Paulien Timmermans: “In het eerste gesprek nodig ik de ouders en/of het kind uit zodat we elkaar beter leren kennen en worden de verwachtingen van de therapie besproken. Zo bouwen we een veilige relatie op en krijgen we een duidelijk beeld van wat er moeilijk en goed loopt met het kind en het gezin. Er wordt ook een afspraak gemaakt voor een eerste individuele sessie met het kind. Afhankelijk van de leeftijd en de aard van de klachten, kiezen we samen voor speltherapie, gesprekstherapie of een creatieve therapie.
Na een aantal individuele sessies met het kind/de jongere wordt na overleg het verloop van de therapie ook met de ouders besproken. Hierin worden ook tips gegeven voor de aanpak thuis en/of op school. 

Philine Collyns: “Onze dienst is dus vooral eerstelijns gericht. Dat betekent dat we bij meer complexe zorgen, gaan doorverwijzen naar een kinderpsychiater of andere gespecialiseerde zorg. Maar over dat onderscheid hoeven kinderen of ouders niet te tobben. In het AZ Sint-Maria  geven we altijd passende zorg, iedereen mag aankloppen. We luisteren en helpen je graag verder”. 

Met welke zorgen komen kinderen en/ouders zoal bij jullie aankloppen? 

Paulien Timmermans: “Vaak gaat het om identiteitsproblemen, faalangst, rouwverwerking, depressie, pestgedrag, automutilatie (zelfverwonding of zelfverminking), psychosomatische problemen, paniek- of angstaanvallen, … Ook duurzame relaties opbouwen , is voor veel kinderen en jongeren een bekommernis waar ze mee worstelen. Ze leggen connecties met andere jongeren. Maar hoe bouw je daar dan ook een vriendschaps- of vertrouwensband mee uit. Dat is soms moeilijker dan je denkt”.

Philine Collyns: “De corona-pandemie heeft ook zijn sporen achtergelaten. Omwille van de coronamaatregelen was er vaak afstandsonderwijs, de sociaal contacten werden beperkt en het vrijetijdsleven ging op slot. Dat deze periode niet bevorderlijk was voor het welbevinden van kinderen en jongeren, spreekt voor zich. Zo merken we toch meer neerslachtigheid en ook eenzaamheid. En dat terwijl deze jonge generatie online zo interactief is. 

We merken meer neerslachtigheid en eenzaamheid

Het mentale en het fysieke welbevinden van kinderen blijft dalen.

Philine Collyns: “De corona-pandemie heeft ook zijn sporen achtergelaten. Omwille van de coronamaatregelen was er vaak afstandsonderwijs, de sociaal contacten werden beperkt en het vrijetijdsleven ging op slot. Dat deze periode niet bevorderlijk was voor het welbevinden van kinderen en jongeren, spreekt voor zich. Zo merken we toch meer neerslachtigheid en ook eenzaamheid. En dat terwijl deze jonge generatie online zo interactief is. 

Paulien Timmermans: “Maar natuurlijk etaleren die sociale media een ideaalbeeld. Door Photoshop en andere handige apps worden de ‘rolmodellen’ steeds meer onrealistisch. En als kinderen en jongeren zichzelf dan gaan vergelijken, is dat nefast voor het zelfbeeld en het welbevinden. Ook pestgedrag beperkte zich vroeger tot de school. Vandaag gaat het pesten ’s avonds of in het weekend online gewoon verder. Sociale media hebben enerzijds heel wat positieve kanten. Maar jongeren kunnen er anderzijds ook gestresseerd of onzeker van worden. 

Philine Collyns: “Gelukkig durven kinderen en jongeren vandaag sneller de alarmbel luiden. De ‘Ketnetweek tegen Pesten’ of de ‘Rode Neuzendag’ van Vtm & Q-Music hebben de mentale problematiek uit de taboesfeer gehaald.  Kinderen en jongeren melden zich dus vaak zelf aan. Niet dat ze het anoniem willen doen. Want doorgaans zijn hun ouders op de hoogte. Dus het ‘welzijn’ is vandaag beter bespreekbaar. Kinderen en jongeren staan er meer voor open in vergelijking met vroeger. En voor zij die er toch nog enige schroom hebben, is een ziekenhuis natuurlijk een zeer laagdrempelige omgeving om je aan te melden. Dat kan  trouwens via een eenvoudig intake-formulier op onze website. Wij ontvangen je dan binnenkort voor een goeie babbel en meer. Samen geraken we er wel uit”. 

Meer info

  • Gesprekken voor kinderen kunnen zowel binnen als buiten de schooluren plaatsvinden. Wij voorzien indien nodig een afwezigheidsattest voor school.
  • Binnen welbepaalde zorgtrajecten (bv. een opname op pediatrie) is de ondersteuning van een psycholoog kosteloos. Je wordt steeds vooraf geïnformeerd door de arts of zorgmedewerker mochten er kosten verbonden zijn aan de psychologische ondersteuning.
  • Bij ambulante consultaties gebeurt de verrekening via facturatie die later wordt opgestuurd.
  • Informeer bij je mutualiteit over een terugbetaling.