Focus op niet-medicamenteuze zorg
10 Maart 2025 Actua nieuwsIn de psychiatrische en psychische zorgverlening is er een duidelijke verschuiving naar een niet-medicamenteuze aanpak. Ook het AZ Sint-Maria wil, waar mogelijk, patiënten op deze manier helpen bij het herstel en investeert in de nodige innovatieve middelen en ruimtes.


Samen inzetten op een bredere behandelvisie
Medicatie is niet bij elke psychische crisis noodzakelijk. Het AZ Sint-Maria investeert daarom voluit in niet-medicamenteuze behandelingen die ook in een psychiatrisch ziekenhuis terug te vinden zijn. Deze interventies hebben hun effectiviteit al bewezen, niet alleen inzake symptoomcontrole maar ook op de weg naar herstel.
Naast psychologische begeleiding proberen we de patiënt bovendien opnieuw in beweging te krijgen. Op Psychogeriatrie bijvoorbeeld starten we de ochtend met kinesitherapie. Patiënten doen hier onder meer aan krachtversterking, oefenen het evenwicht of leren opnieuw trappenlopen. Wekelijks trekken we met hen ook naar de markt van Halle.
Met de patiënten op Psychiatrie en Psychogeriatrie maken we wandelingen in het mooie landschap rondom het ziekenhuis. Bewegingstherapeute Freya Bois d’Enghien biedt onder meer yogasessies aan om patiënten bewust te maken van hun lichaam en de stress die erin huist.
Ergotherapeute Klaartje Deckers biedt sinds kort ook danssessies aan. Dit is niet alleen nuttig in de behandeling van depressie en angststoornissen maar helpt ook bij psychotische kwetsbaarheid. Patiënten leren in het hier en nu opnieuw connectie krijgen met hun lichaam.
Een visie ook op de langere termijn
Een ziekenhuisopname kan natuurlijk niet eeuwig duren. Samen met de patiënt bereiden we de terugkeer naar huis actief voor. Tijdens de kooktherapie bijvoorbeeld leert Klaartje Deckers de patiënten simpele en lekkere gerechten bereiden die ze na het ontslag thuis kunnen klaarmaken. Binnenkort zullen daarbij kruiden gebruikt worden die ze zelf plukken in onze therapeutische tuin, die in het voorjaar wordt aangelegd.


Innovatieve middelen en ruimtes
Freya Bois d’Enghien introduceerde onlangs de moonbird in haar therapie. Met deze tool, die in de handpalm uitzet en weer inkrimpt, leert de patiënt zijn ademhaling synchroniseren (zie foto hieronder). Het langzaam in- en uitademen activeert het parasympatisch zenuwstelsel, waardoor het lichaam zich ontspant. Ook de hartslag wordt rustiger. Dit kan uiterst nuttig zijn voor patiënten met angststoornissen, hyperventilatie of slaapproblemen. Voor kinderen bestaat de moonbird in de vorm van een pinguïn die op dezelfde manier werkt.
Volgens wetenschappelijk onderzoek ervaart 80% van de regelmatige Moonbird-gebruikers verbetering in mentaal welzijn en 78% een betere slaap.
De recent vernieuwde dagzaal voor de patiënten op Psychiatrie is volledig gericht op ontspanning en sociale interactie. Het team installeerde er met eigen boeken een kleine bibliotheek, er staat een kickertafel en wie wenst kan op de playstation terecht. Aangezien virtual reality steeds meer wordt gebruikt bij therapieën om stress te verminderen en trauma’s te verwerken, is er ook een smart-tv met VR-bril ter beschikking.


We creëren een houding van openheid en aanvaarding

Bewegingstherapeute Freya Bois d’Enghien: “Via bodyscanning overlopen we van kop tot teen de fysieke gewaarwordingen. Op basis van mindfulness, meditatie, yoga en ademhalingsoefeningen leren we met meer aandacht te leven in het nu. We worden ons beter bewust van de eigen gedachten, emoties en sensaties, zonder oordeel. Op die manier creëren we een houding van openheid, aandacht en aanvaarding. Om lichaam en geest weer in balans te brengen, omvat ons aanbod ook tai chi.”
Je kiest de therapie waar je je het best bij voelt

Psychiater dr. Karolien van der Lelie: “Zowel op Psychiatrie als op Psychogeriatrie leggen we sterk de focus op herstelgerichte zorg. Ieder kiest daarom de therapie(ën) waar hij of zij zich persoonlijk het best bij voelt. Zo kunnen we het medicatiegebruik geleidelijk aan afbouwen en na enige tijd soms zelfs stopzetten. We kunnen daarbij rekenen op de inzet van het hele team. Een inzet die verder gaat dan medicatie of therapie alleen. Met Kerstmis en Pasen bijvoorbeeld leggen onze zorgverleners de patiënten op Psychogeriatrie altijd extra in de watten, onder meer met een heerlijke brunch en eitjes met spek.”