Chirurgische behandelopties

Als vermageren d.m.v. een dieet en beweging niet meer lukt, kan een chirurgische ingreep een oplossing bieden. Jouw huisarts is de eerste persoon die je  hierbij om raad kan vragen. Hij of zij zal je een bondig overzicht geven van de verschillende behandelingsmogelijkheden en kan reeds aangaven voor welke van die mogelijkheden je eventueel in aanmerking komt.

Via de huisarts, een andere specialist of op eigen initiatief kan u een afspraak bij één van de chirurgen van het obesitasteam maken (Algemene en Abdominale Heelkunde).

Tijdens het eerste gesprek met een van onze artsen wordt er globaal naar jouw algemene gezondheid gekeken. Ook worden jouw afvalpogingen besproken. 

Breng alvast volgende zaken mee bij de eerste consultatie:

  • eventuele verwijsbrief van de huisarts
  • overzicht van uw medicatie
  • overzicht van alle begeleide en niet-begeleide vermageringspogingen
  • eventuele röntgenfoto’s
  • overzicht van jouw persoonlijke medische voorgeschiedenis
  • lijst met eventuele allergieën

Je wordt gewogen en gemeten en op basis hiervan wordt jouw BMI bepaald. gemeten. Vanaf een BMI 40 kan een chirurgische ingreep worden overwogen.

Patiënten met een BMI tussen de 35 en de 40 komen ook in aanmerking voor een ingreep indien zij diabetes, slaapapnoesyndroom of een moeilijk te behandelen bloeddruk hebben. Op basis van deze resultaten wordt jouw persoonlijk zorgpad vastgelegd binnen het obesitasteam.

De volgende onderzoeken worden uitgevoerd om eventuele andere oorzaken van obesitas op te sporen (alvorens we kunnen overgaan tot een chirurgische behandeling): 

  • een bloedafname: preoperatief bilan, vitamine, suiker, cholesterol en hormonaal bilan
  • echo van de buik (abdomen)
  • raadpleging bij de diëtiste, psycholoog en endocrinoloog
  • gastroscopie
  • eventueel een slaaponderzoek of/en een cardiologisch nazicht op indicatie

Na al deze onderzoeken en raadplegingen wordt elke patiënt besproken binnen het multidisciplinair obesitasoverleg. Daarna delen we uiteraard de beslissing van dit overleg met jou. De verschillende ingrepen worden dan nogmaals met jou besproken. En op basis van alle resultaten en rekening houdend met jouw wensen wordt een ingreep vastgelegd. Vooraf zal je nog een vragenlijst anesthesie moeten invullen. Dit kan je eventueel samen met jouw huisarts doen. Hij is immers helemaal op de hoogte van je medisch dossier. 

Welke ingrepen zijn mogelijk? 

Er 2 mogelijke chirurgische behandelopties: een gastric bypass en een gastryc sleeve. Door deze ingrepen verminderen we het volume dat je kan eten (restrictie) en zorgen we ervoor dat de voeding anders wordt opgenomen in het lichaam. 

Gastric bypass

Deze ingreep geldt als de ‘gouden standaard’ sedert midden jaren 2000 en combineert restrictie met malabsorptie. Het is een kijkoperatie waarbij door middel van een 6-tal werkpoortjes (trocars), die doorheen de buikwand geplaatst worden, een klein deel van de maag (75 cc – volume kopje koffie) geïsoleerd wordt t.o.v. de rest van de maag.
Vervolgens wordt de plaats waar de verteringssappen samenkomen met het voedsel verlegd naar een punt 120 cm verder. Dit principe zorgt ervoor dat:

  • men minder kan eten door de kleine voormaag of 'pouch'.
  • de darmdoorgang 120 cm korter wordt waardoor minder opname van vetten en suikers gebeurt. Dit kan aanleiding geven tot een aantal onaangename symptomen, meestal gedefinieerd als “dumping”.

Wat zijn de voordelen van een gastric bypass?

  • Het gewichtsverlies na een bypass is stabieler en bedraagt gemiddeld 75% van het overgewicht.
  • De symptomen die met dumping gepaard gaan resulteren in het eten van grote hoeveelheden suikers en vetten.
  • Vermindering reflux (zuurbranden).
  • Gunstig effect op diabetes, hoge cholesterol en bloeddruk alsook op hevig snurken in het kader van een slaapapneesyndroom.
  • Minder diarree in vergelijking met de vroeger frequenter uitgevoerde louter malabsorptieve ingrepen (scopinaro).
  • De invloed van de gastric bypass op het risico om vroegtijdig te sterven is spectaculair. Studies toonden aan dat dit risico met 40% vermindert wanneer men een gastric bypass ondergaat in vergelijking met mensen die zich niet laten opereren. Men ziet ook dat het risico om te sterven aan een hartinfact vermindert met 56%, het risico om te sterven aan de gevolgen van suikerziekte vermindert met 92% en het risico om kanker te krijgen en hiervan te sterven vermindert met 60%.

Wat zijn de nadelen van een gastric bypass?

  • Sommige complicaties kunnen zich voordoen tijdens de operatie of in de periode onmiddellijk na de ingreep tijdens de ziekenhuisopname, bv: bloeding/ loslating sutuur, verwonding van een buikorgaan, verwikkeling van de longen (longontsteking), wondinfectie, trombose (bloedklonters) in de aders van de benen met mogelijk longembool als gevolg, ... Er is een zeer klein, maar niet onbestaand, risico op overlijden ten gevolge van complicaties. Uiteraard nemen we speciale maatregelen om dat risico zo klein mogelijk te houden.
  • Verder is het belangrijk te melden dat de ingreep moeilijk omkeerbaar is en er vitaminetekorten en malnutritie op middellange termijn mogelijk zijn.
  • Darmobstructie (interne herniatie) en ontwikkelen van maagzweren zijn  minder voorkomende complicaties waarvoor soms wel een heringreep noodzakelijk is. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen wordt alvast gevraagd te stoppen met roken.
  • Tevens is een zwangerschap gedurende de eerste 2 jaar na de ingreep absoluut tegenaangewezen gezien het risico op slechte ontwikkeling van de foetus.

Wat zijn de voorwaarden om in aanmerking te komen voor een gastric bypass?

  • ten minste 18 jaar
  • een BMI hoger dan 40
  • vanaf BMI hoger dan 35 in combinatie met:
    - obstructief slaap apnoe syndroom
    - te hoge bloeddruk die niet onder controle is met 3 medicijnen
    - diabetes mellitus (suikerziekte) type 2
    - voorgaande vermageringsingreep
  • screening door endocrinoloog om andere onderliggende oorzaken van obesitas uit te sluiten
  • minstens 1 jaar geprobeerd om op andere, niet-chirurgische wijze, te vermageren, zonder resultaat
  • positief advies van chirurg, endocrinoloog, psycholoog en diëtiste
  • bereidheid tot levenslange follow-up

Bovenstaande criteria werden vastgesteld door het RIZIV en uw mutualiteit op basis van wetenschappelijk onderzoek over de risico’s van obesitas én maagchirurgie.

Gatric Sleeve

Deze ingreep bestaat erin de maag te verkleinen door 75 à 80% van de maag te verwijderen. Het resterend volume komt ongeveer overeen met het volume van een banaan. Initieel werd deze ingreep uitgevoerd als louter restrictieve procedure (cfr. maagband) hoofdzakelijk bij superobesen.

Nieuwere studies tonen echter aan dat er ook een belangrijke malabsorptieve/hormonale factor speelt waardoor de resultaten bij niet superobesen in dezelfde lijn liggen als deze van de gastric bypass. De ingreep wordt ook uitgevoerd via een kijkoperatie.

Wat zijn de voordelen van een gastric sleeve? 

In tegenstelling tot de gastric bypass

  • is deze ingreep geheel onomkeerbaar en treedt er geen dumpingsyndroom op.
  • is er nadien veel minder kans op een darmobstructie daar de dunne darm niet verlegd wordt.

Wat zijn de voorwaarden om in aanmerking te komen voor een gastric sleeve?

  • ten minste 18 jaar
  • een BMI hoger dan 40
  • vanaf BMI hoger dan 35 in combinatie met:
    - obstructief slaap apnoe syndroom
    - te hoge bloeddruk die niet onder controle is met 3 medicijnen
    - diabetes mellitus (suikerziekte) type 2
    - voorgaande vermageringsingreep
  • screening door endocrinoloog om andere onderliggende oorzaken van obesitas uit te sluiten
  • minstens 1 jaar geprobeerd om op andere, niet-chirurgische wijze, te vermageren, zonder resultaat
  • positief advies van chirurg, endocrinoloog, psycholoog en diëtiste
  • bereidheid tot levenslange follow-up
  • Opgelet! Deze ingreep niet aangewezen is voor patiënten met een maagbreuk of bij belangrijke klachten van zuurbranden/slokdarmontsteking.

Bovenstaande criteria werden vastgesteld door het RIZIV en uw mutualiteit op basis van wetenschappelijk onderzoek over de risico’s van obesitas én maagchirurgie.

De beslissing tot chirurgie is genomen, wat nu?

Ongetwijfeld heb je heel wat vragen. Begrijpelijk. Praat erover met je behandelende arts. Op enkele veelgestelde vragen vind je hieronder al een antwoord. 

Komt mijn mutualiteit tussenbeide? 

De ingreep zal grotendeels door jouw mutualiteit worden terugbetaald. Het bedrag dat voor jouw rekening blijft, kan (deels) worden vergoed door jouw hospitalisatieverzekering. De aanvraag voor de mutualiteit wordt door ons in orde gebracht. Je dient wel jouw hospitalisatieverzekering te contacteren. Tijdens jouw opname worden de nodige documenten voor de verzekering door ons ingevuld. Zorg ervoor dat je deze zeker meebrengt bij de opname.

Moet ik vooraf een dieet volgen?

Je moet voor de ingreep een hypocalorisch, proteïne dieet volgen gedurende 2  weken. De uitleg hiervoor kreeg je reeds mee van de diëtist.

Ben ik lange tijd werkonbekwaam?

Zoals voor elke medische behandeling, kan er voor de behandeling van jouw obesitas werkonbekwaamheid worden voorgeschreven. De duur van de werkonbekwaamheid varieert (van één dag tot enkele weken) al naargelang de aard van jouw beroep en de aard van de behandeling. Bespreek die verwachte werkonbekwaamheid vooraf met jouw chirurg en overleg met jouw werkgever over het beste moment waarop je die werkonbekwaamheid plant.

Zoals voor elke medische behandeling ben je niet verplicht om jouw werkgever te vertellen welke medische behandeling je zal ondergaan. De nodigde attesten m.b.t. jouw werkonbekwaamheid worden tijdens jouw hospitalisatie in orde gebracht. Eventuele verzekeringspapieren zijn steeds strikt vertrouwelijk.

Hoe verloopt de opname in het ziekenhuis?

Alle informatie over jouw opname lees je hier. Naast  uitleg over de dag van opname zelf, jouw verblijf en jouw ontslag uit het ziekenhuis, vind je er tevens informatie over de zaken die je zeker vooraf niet mag vergeten te regelen, of die je wel/niet moet meebrengen naar het ziekenhuis.

Welke richtlijnen volg ik best op na de ingreep?

  • Van uw diëtiste kreeg je tijdens het intakegesprek een dieetblad met adviezen voor blijvende aanpassingen aan uw voeding. Het gaat dan om een dieet na een gastric bypass of een gastric sleeve.
  • Psychologische ondersteuning of fysiotherapie kan op indicatie van de chirurg opgestart worden.
  • Uw huisarts of de zorgverlener die je na de ingreep behandelt, kan hier onze raadgevingen terugvinden voor de behandeling van laattijdige complicaties (=complicaties die kunnen optreden na ontslag uit het ziekenhuis). Druk deze best af en lees zeer aandachtig. 

Hoeveel kost zo'n ingreep?

De hieronder vermeldde prijzen zijn enkel indicatief.

gastro- enterologisch onderzoek: kostprijs consultatie + maagonderzoek: 170 euro (waarvan 162 euro terugbetaald)

bloedafname klinisch labo: niet terugbetaalde kost: 20 euro, in functie van noden

consultatie psychologen: 50 euro tot 75 euro (terugbetaling afhankelijk van uw mutualiteit)

consultatie endocrinologen: 56,33 euro (terugbetaling afhankelijk van uw mutualiteit)

consultatie diëtisten:  eerste consultatie van 1 uur: 50 euro - opvolgconsultatie van 30 min: 30 euro

obesitasingreep en/ of onderzoeken: Jouw behandelende arts kan je altijd een idee geven van de kost van de chirurgische ingreep die op u van toepassing is.

Klik hier voor meer informatie over jouw hospitalisatie.